Duygudurum bozukluğu insanların gündelik hayatlarını olumsuz etkileyen ani duygu değişimi yaşamalarına sebep olan ruhsal bir rahatsızlıktır. Duygudurum bozukluğuna genetik faktörler, travmalar, ağır ilaç kullanımları gibi faktörler sebep olabilmektedir. Kişinin olaya bağlı olarak duygularında değişim yaşaması normaldir fakat ani gelişen duygularda değişim aşırı sinirlenme, üzülme, sürekli halsiz hissetme gibi ya da tam tersi devamlı mutlu, enerjik hissetmek şeklinde görülebilir. Bazı durumlarda her ikisi birden aynı anda görülebilir. Teşhisin konulabilmesi için belirtilerin kısa süreli değil uzun süreli olarak görülmesi gerekmektedir. En az birkaç hafta ve üzeri belirtilerin devam etmesi gerekmektedir. Duygudurum bozukluğunun en yaygın görünen 2 türü depresyon ve bipolar bozukluktur.
Depresyon
En yaygın görülen zihinsel rahatsızlıklardan birisidir. Sürekli üzüntülü hissetmek gibi duygularla ortaya çıkan vücudumuzun verdiği doğal bir tepkidir fakat bu durum uzun sürdüğünde depresyon hastası olarak teşhis konulabilir. Depresyon en çok 20-50 yaş aralığında ve kadınlarda daha yoğun olarak görülmektedir. Hayattan zevk almamak, sürekli mutsuz, halsiz olmak, uyku ve iştah problemleri gibi belirtiler ile kendini gösterebilir. Bu belirtiler kişiden kişiye değişmek ile birlikte en yaygın görülen etkileri bunlardır. Depresyonun çeşitli türleri vardır. Belirtiler depresyonun türüne göre farklılık gösterebilmektedir.
Doğum Sonrası (Postpartum) Depresyon
Doğumdan sonraki 3 ay içerisinde ortaya çıkar. Annenin ev, iş sürecini etkileyen hatta bebeğe bağlanmasını bile etkileyebilen bir depresyon türüdür.
Melankolik Depresyon
Hayattan büyük ölçüde haz alamama, aşırı üzgünlük, umutsuzluk gibi belirtilerle kendini gösterir. Hastanın aşırı iştah ve doğal olarak kilo kaybetmesine sebep olur.
Psikotik Majör Depresyon
Kişinin sanrılar ve hatta halüsinasyonlar görmesine sebep olan depresyonun alt türüdür. Daha az görülen türlerden bir tanesidir.
Katatonik Depresyon
Nadir fakat en şiddetli olan depresyon türlerindendir. Kişi konuşmayı hareket etmeyi reddedebilir. Hareketlerinde değişimler meydana gelir. Katatonik Depresyon belirtileri şizofreni hastalarında da görülebilir.
Bipolar Bozukluk
Bipolar bozukluk bir diğer adı ile manik depresyon olarak da ifade edilir. Ani gelişen duygular üzerindeki değişimlerdir hastalar duygu değişimlerini kontrol edemezler. Her zaman ani duygu değişimi yaşamazlar duygularının stabil ilerlediği çok mutlu veya çok üzgün geçen dönemler de yaşayabilirler.
Bipolar I:
En şiddetli bipolar bozukluk olarak görülür. En az 1 hafta boyunca süren depresyondur. Hastane kalmayı ve tıbbi destek almayı gerektirebilecek bipolar bozukluk türüdür.
Bipolar II:
Şiddetli bir depresyon hali değildir. Kişi günlük ihtiyaçlarını giderebilir ve tedaviye ihtiyaç duymaz.
Siklotimik Bozukluk:
Erken yaşlarda başlayan bipolar bozukluktur. Teşhis edilmesi en zor olan bipolar bozukluk türüdür. Teşhis edilebilmesi için en az 2 yıl geçmiş olmalıdır.
Tanımlanmamış Bipolar Bozukluk:
Diğer bipolar bozukluklarla benzer semptomları göstermezler. Kişilerin günlük hayatını etkiler ve ruh hallerinde anormal değişiklikler gözlemlenir.
Duygudurum Bozukluğu Nasıl Tedavi Edilir?
Duygudurum bozuklukları tedavisinde kişinin rahatsızlık seviyesine ve yaşına bakılarak farklı tedavi yöntemleri uygulanmaktadır. Rahatsızlıklarda genelde psikolog, psikiyatrist tarafından yapılan psikoterapi ve ilaç tedavisi kullanılmaktadır. Kişinin kendisine veya çevresindeki insanlara zarar verme ihtimali var ise tedaviler hastaneye yatırılarak da yapılabilmektedir. Duygu durum bozuklukları yıllarca sürebilir ve tedavi edildikten sonra dahi tekrar ortaya çıkabilmektedir. Bu yüzden iyileştim düşüncesi ile ilaçları veya seansları bırakmak sağlıklı bir davranış olmayacaktır. Çocuklarda oluşan duygudurum bozuklukları bunlardan farklı olarak oyun terapileri ile tedavi edilmektedir.
