Salgınla mücadele nedeniyle bütçede meydana gelen dengesizliği gidermek için olağanüstü toplanan İBB Meclisi’nin AK Partili çoğunluk üyeleri, İBB; İETT, İSKİ ve iştiraklerin kaynak taleplerine çok ciddi bir tırpan vurdu. Meclis, geçen yıl onayladığı 4.6 milyar liralık borçlanma yetkisi 648 milyon liraya düşürüldü. Covid-19 salgınının İBB’ye maliyetinin 6,5 milyar liraya ulaştığını açıklayan İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu, bu süreçte Güney Kore Hükümetinin yerel yönetimlere 135 milyar lira kaynak ayırdığını, Türkiye’de ise belediyelerin kasasına girmiş bir kuruş olmadığını, üstüne kendi kaynak arayışlarına engel olunduğunu söyledi.
İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Meclisi, Koronavirüs ile mücadele sürecinde bütçedeki mali dengesizliği düzetmek için mali kaynak arayışları ve sosyal yardımları arttırma gündemiyle olağanüstü toplandı. İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu başkanlığında Yenikapı Avrasya Gösteri Merkezi’nde sağlık tedbirleri ve sosyal mesafe kuralı dikkate alınarak yapılan toplantıda, iç ve dış kredi taleplerinin çok küçük bir kısmı karşılandı.
GEÇEN YIL ONAYLANAN 4,6 MİLYAR 648 MİLYONA DÜŞÜRÜLDÜ
Mecliste, Koronavirüs nedeniyle İBB’nin bozulan mali dengesinin düzeltilmesi için 2020 bütçesinde öngörülen 4,6 milyar liralık borçlanma yetkisinin verilmesini içeren raporlar görüşüldü. Ancak, mecliste çoğunluğa sahip AK Partililer, 2 milyar 50 milyon liralık iç borçlanma talebinin 400 milyon liralık kısmını, 2 milyar 50 milyon liralık iç borçlanma talebinin ise 248 milyon liralık kısmına onay verdi.
Başkan Ekrem İmamoğlu, geçmiş yıllardan gelen borçlar, yatırım ve cari harcamalar için 2020 yılında 4,3 milyar liralık bir borçlanma öngörüldüğünü ve bu kararın geçen sene İBB Meclisi’nden oy birliğiyle geçtiğini hatırlattı.
COVİD-19’UN İBB’YE ETKİSİ 6,5 MİLYAR LİRA
İstanbul, Türkiye ve dünyanın normal bir dönemde olmadığını ve olağanüstü aylar yaşadığını hatırlatan İmamoğlu, “Şu anda Covid-19’un İBB’ye etkisi 6,5 milyar liradır. Bu tahminin daha da büyümesini ön görüyoruz. Dünyadaki küçülme rakamları da böyle. Biz burada kimseden bir sadaka istemiyoruz. Halk adına, sürecin yönetilmesi adına bir karar veriyoruz. Denk bütçe oluşturmak için muazzam tasarruf tedbirleri aldık. 2020’de durdurulması gereken işlerle ilgili çalışma yapmak zorunda kaldık. Bunu yapmak zorundayız ki insanlığın bu zor sürecini aşalım” diye konuştu.
COVİD’E SİYASET BULAŞTI…
Alınan kararların İBB ve İstanbul’a hayırlı olmasını dileyen İmamoğlu, “Ama ne yazık ki belediyelerin bütçe yönetimi konusunda kötü bir sürecin yönetildiği bir toplantı olmuştur. Bütçe gerçekçi ele alınmamıştır. Bunun üzüntüsünü paylaşmak istiyorum. Siyasetin konuşmayacağı bir toplantı olmasını dilerdik. Ama bu yönüyle de eksik bırakılmıştır” değerlendirmesini yaptı.
“KORE’DE BELEDİYELERE 135 MİLYAR DOLAR, TÜRKİYE’DE 1 LİRA YOK”
Seul Belediye Başkanının, Güney Kore’de yerel yönetimlere 135 milyar lira olduğunu açıkladığını belirten İmamoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Şu anda Türkiye’de merkezi hükümet tarafından yerel yönetimlerin bütçesine girecek bir lira tanımlanmadı. Bu vahim bir durumdur. Belediyeler vatandaşlara günlük, anlık dokunan işleri yapar. Alınan bu kararlar tarihe not düşmektir. Bunun altını çizeyim. Pandemi döneminde bu büyük yanlıştır. Bulduğumuz bu parayla yapmak zorunda olduğumuz işleri bırakın, geçmiş dönemden kalan borçları ödemek için bunu yapmak zorundayız. Gönlüm isterdi ki bugünkü kararlar siyasi bir karar olmasın. Ne yazık ki geçmişte İBB’yi borçla yönetmenin bedelini ödüyoruz. Ama biz üstesinden geleceğiz siz endişe etmeyin. Biz kurtaracağız bu İBB’yi.”
İETT VE İSKİ’NİN KAYNAK TEKLİFLERİ DE TIRPANLANDI
Salgın nedeniyle, İETT’nin bozulan finansal dengesinin sağlanması amacıyla, 230 milyon lira iç borçlanma yapmasını içeren bir diğer rapor, AK Parti’nin “2020 yılında 100 milyon lirasının kullanılması” ibaresinin eklemesiyle kabul edildi.
CHP Grubu tedbirlerden dolayı İETT otobüslerinin ortalama 20 yolcuyla çalıştığını, bunun otobüslerin taksi gibi kullanıldığı anlamına geldiğini belirterek, AK Parti’nin teklifinin İETT’yi çalıştırmamaya yönelik bir karar olduğunu söyledi.
Başkan İmamoğlu da 2 aydır yaşanan yolcu sayısının 8’de birine düştüğüne dikkat çekerek, “Olağanüstü bir durum yaşıyoruz. Salgın sürecinde bu borcun tamamı, İETT’nin yılı tamamlama konusunda zorlanacağı bir limittir. Bu hesabi benden daha iyi yapacak durumdasınız. Siyasi bir karar veriyorsunuz. Ama bu 230 milyon ihtiyaçtır. Bugün 330 milyon verseniz o daha da ihtiyaçtır. Bunu 100 milyona indirdik demek siyasi bir karardır. Tevfik Göksu Bey’in ‘Adamlık olanı paylaşmaktır’ bir sözünü sizinle paylaşıyorum” diye konuştu.
İSKİ’nin salgın sürecinde yatırımlarına ve hizmetlerine devam edebilmesi için 765 milyon liralık yurt içi kredi kullanmasını içeren rapor da AK Partililere takıldı. Mecliste, AK Parti’nin 250 milyon lira kredi kullanılması ve taşeronlara ödeme yapma şerhiyle sunduğu teklif kabul edildi.
İŞTİRAKLERİN KAYNAK TALEBİ DE SINIRLANDIRILDI
İBB iştiraklerinin salgın sürecinde azalan gelirleri nedeniyle 16 şirketin bütçelerine destek olarak toplam 1,9 milyara yakın iç borçlanmayla kaynak sağlamasını içeren teklif de çoğunluğa takıldı. AK Parti çoğunluğuyla; sadece İGDAŞ 500 milyon lira, İSTAÇ 42 milyon lira, METRO İSTANBUL’a 30 milyon lira iç borçlanma yapabilme yetkisi verildi.
CHP Grup Sözcüsü Tarık Balyalı, İBB’nin geçmiş dönemde borçlandırılan iştiraklerini pandemi sürecinde yeniden ayağa kaldırmaya çalıştıklarını belirterek, şunları söyledi:
“İGDAŞ için öngördüğümüz 1 milyar 50 milyon liralık borcu 500 milyon liraya indiriyorlar. İGDAŞ geçmiş dönemde nakit akışı son derece iyi olan, borçlanmaya ihtiyacı olmayan bir şirketti. Ancak İBB’nin 2017 ve 2018 yıllarında içine düştüğü nakit darboğazda bu şirket bir siyasi arpalık olarak kullanıldı ve 1 milyar 740 milyon liradır. Bu rakamdan dolayı İGDAŞ borçlu hale geldi. İSTAÇ’ta yatırımları sürdürmeye çalışıyoruz. METRO İSTANBUL binen sayısının çok azalması nedeniyle zarar ediyor. AK Parti, kısıtlamalarla bu şirketlerin batmasına neden olan kararlar alıyor. Pandemi sürecinde dünyanın her yerinde ihtiyacı olana yardım etmek için çaba sarf ederken, AK Parti bunu engellemeye çalışıyor.”
İSKİ FATURALARI 3 AY ERTELENDİ
İBB Meclisi’nde İstanbulluları rahatlatacak bir dizi karara da imza atıldı. İSKİ Genel Müdürlüğü’nün Covid-19 salgınının ekonomik ve sosyal hayata etkilerini azaltmak amacıyla konutlarda ve faaliyette bulunmayan iş yerlerinde 17 Nisan-16 Temmuz arasında su faturalarının ertelenmesi, sonrasında 3 eşit taksitle ödenmesini içeren raporu oy birliğiyle onaylandı.
İBB’NİN KİRA VE REKLAM GELİRLERİ DE ERTELENDİ
İBB’ye ödenmesi gereken ecrimisil ve kiralamadan kaynaklanan bedeller ile satışların 3 ay ertelenmesi ve kiracıların faaliyette bulunmadığı süredeki kiraları ödememesini içeren rapor, oy birliğiyle onaylandı. İBB’nin reklam alanlarının kiralarının da 3 ay süreyle ertelenmesini içeren rapor, oy birliğiyle kabul edildi.
ÜCRET TARİFELERİNDE İNDİRİME GİDİLDİ
Öte yandan, İBB Meclisi salgın nedeniyle evsel ve ticari İBB’nin geri dönüşüm tesislerine kabul fiyatını 103 liradan 50 liraya düşürdü. AK Partililer de şehirler arası otobüslere Büyük İstanbul Otogarı’nın pandemi süresince ücretsiz olmasını teklif etti. Her iki teklif de kabul edildi.
“CUMHURBAŞKANLIĞI DA BENİM, İBB BAŞKANLIĞI DA BENİM”
Geçmiş dönemde yapımı durdurulan Başakşehir-Kayaşehir Raylı Sistem Hattı’nın inşaat ve kontrol işlerinin Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığına devredilmesi için Başkan İmamoğlu’na yetki verilmesini içeren rapor, oy birliğiyle onaylandı. İmamoğlu, hattın 2018 yılında devrin belediye başkanı tarafından durdurulduğunu, 8 ay sonra tekrar başlama talimatı verildiğini hatırlatarak, ancak kendi dönemlerine kadar yüzde 7’sinin tamamlanabildiğini söyledi. Geçmişte durdurulan 4 metro inşaatını başlattıkları gibi bu hattı da harekete geçirmek için girişimlerde bulunduklarının altını çizen İmamoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Başakşehir-Kayaşehir Raylı Sistemi, ihalenin zafiyetleri yüzünden dış borçlanma olmayan bir hat. Biz bu projeyi yapmak istediğimizi Sayın Valimizle görüştük ve ilgililerden destek istedik. İller Bankası’ndan sağlanacak 100 milyon avro destekle bu hattı bu senenin sonuna Hastane İstasyonu’nda ana hatlara bağlayabileceğimizi, yetiştirebileceğimizi beyan ettik. Ancak, devletin resmi makamları ve bankaları bize kredi vermeyeceklerini beyan ettiler. Bu metronun yapılması da gerekiyor, orada bir şehir hastanesi yapıldı. Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile bu metronun Bakanlığa devredilerek hızlı bir şekilde yapılması ve bittikten sonra bu paranın İBB’nin bütçesinden kesilmesi kararlaştırıldı. Biz zaten yapmak için kaynak istiyorduk. Şimdi kaynağı Cumhurbaşkanlığı kendi kullanıp yapacak. Bizim için Cumhurbaşkanlığı da benim, İBB Başkanlığı da benim. Dolayısıyla fark etmez, o da yapsa devletin, bu da yapsa devletin. Bu işin yapılması için zevkle işbirliğine varız.”
