İşteki risklerden kaçınılamazsa işle ilgili kazalar meydana gelecektir. İş sağlığı ve güvenliği kavramı, endüstriyel kazaları önlemek için geliştirilmiştir. Bu kavram, iş ve yaşamda işçilere ve işverenlere karşı bir takım sorumluluklar üstlenerek kazaları önlemeye çalışsa da, işçiler çeşitli nedenlerle iş kazaları yaşayabilmektedir. Çalışanların duyguları, çalışma ortamına uygun olmayan davranışları, iş akışı, bilinçsiz çalışma, kurumsal alan eksikliği, yanlış düzen vb. Bu, iş kazalarına yol açan faktörlerden biridir.
İş kazası, bir işçinin işyerindeki, işe gitme veya işle ilgili herhangi bir faaliyetteki kazasıdır. İş kazalarında işverenin suçu zorunlu değildir, kaza kaçınılmaz olarak kimsenin kusuru olmaksızın meydana gelse bile, sosyal statü ilkelerine göre işverenin sorumluluğu üstlenilmelidir.
İş kazası tanımı olarak, işçinin işyerinde, işyeri dışında veya işverenin işyeri dışındaki çalışmasında meydana gelen ve işçileri yaralayan olaylardır. İş kazalarının neden olduğu akıl hastalığına iş kazası da denir. Kaza sırasında işçi herhangi bir hasar görmedi ve ileride yaşanabilecek bedensel ve ruhsal hastalıklar da iş kazası olarak kabul edildi. Örneğin, bir iş kazası sonucu beyin kanaması nedeniyle işyerine düşen ve akabinde kafa travması geçiren bir işçinin, o sırada herhangi bir sorunla karşılaşmamasına rağmen ölümü, hala iş kazasından kaynaklanan bir ölüm olarak kabul edildi.
İş Kazası Sonrasında Ne Yapılmalıdır?
l Öncelikle kaza geçiren işçiler, sağlık müdahalesi ve iş kazası kaydı için sağlık kurumlarına gönderilmelidir.
l Kolluk kuvvetlerine (polis veya jandarma) derhal haber verilmelidir.
l Kazayı takip eden 3 iş günü içerisinde sosyal güvenlik kurumuna elektronik ortamda haber verilmelidir.
l İşverene götürmeyi düşünülen tazminat davasıyla ilgili olarak bir iş kazası avukatıyla görüşülmeli.
Sigortasız Bir İşçi İş Kazası Geçirirse Ne Olur?
Kişinin sigortası herhangi bir işyerinde iş sözleşmesi kapsamında çalışmaya başladığı andan itibaren başlar. Bu nedenle, sigortasız işçiler, sigortalılarla aynı haklara sahiptir. Kişinin günlük veya aylık geliri belirlenemiyorsa, sigorta primleri için ödenecek gelirin alt sınırı (toplam asgari ücret) esas alınır. İşçinin fiili işyerinde sigortalı olması gerekmesine rağmen, işçi başka bir işverenin işyerinde sigortalıysa, iş kazası durumunda sigortasız işçi olarak kabul edilecektir.
