Kurban alırken, kesim öncesi ve sonrasında nelere dikkat edilmesi gerektiği konusunda uzmanlar önemli bilgiler verdi.
KURBANLIK ALIRKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİ
Kurban olabilmesi için, hayvanın süt dişlerini değiştirmiş olması gerekir. Hayvanın sağlıklı, azaları tam ve besili olması ibadetin sıhhati için şarttır. Satın alacağınız kurbanlık hayvanın mutlaka Veteriner Sağlık Raporu veya Menşe-i Şehadetnamesi (Uluslararası ticarette bir malın hangi ülkeye ait olduğu, hangi ülkede üretildiği konusunda bilgi veren belge) olmalıdır açıklamasında bulunan veteriner hekimler, dikkat edilmesi gerekenleri şöyle sıraladı:
Kurbanlık alırken dikkat edilmesi gereken hususlar;
• Hayvanın gözü kör olmamalı.
• Bir veya iki kulağı kesik olmamalı.
• Dişlerinin çoğu veya tamamı dökülmüş olmamalı.
• Dilinin büyük bölümü yerinde olmalı.
• Boynuzların biri veya ikisi kökünden kırılmış olmamalı.
• Kuyruğunun yarısı veya üçte birinden (1/3) fazlası kesilmiş olmamalı.
• Aşırı zayıf ve düşkün olmamalı.
• Kesim yerine yürüyerek gidemeyecek derecede aksak olmamalı.
• Yürüyemeyecek kadar topallığı olmamalı.
• Doğuştan kulaksız veya kuyruksuz olmamalı.
• Koyun ve keçi 1 yaşını, büyükbaş ise 2 yaşını doldurmuş olmalı.
• Koyun ve keçide bir, sığırda iki memesi kurumuş ve memesi kesilmiş olmamalı.
• Kurbanlık hayvan gebe olmamalı.
Genel sağlık açısından kurban edilecek hayvan;
• Durgun ve halsiz olmamalı.
• Aşırı öksürük ve aksırık olmamalı.
• Gözleri, derisi ve kılları parlak ve canlı olmalı.
Kesim öncesinde ve kesim sırasında;
• Kurbanlık hayvanlar uzun yoldan getirilmişse, kesilmeden önce mutlaka dinlendirilmeli ve en az 8 saat aç tutulmalı.
• Kurbanlık hayvan kesim yerine götürülürken ürkütülmemeli.
• Kesim sırasında hayvan eziyet çekmeyecek şekilde zapt-ı rapta alınmalı.
• Kesim işlemi çok keskin bir bıçakla ve ehli kesimlere yaptırılmalı.
• Kesim sırasında kanın iyi akması için hayvanın bir ön bacağı serbest bırakılmalı ve omurilik kan tamamen akıtıldıktan sonra kesilmelidir (yaklaşık 4 dakika)
Dikkat;
• Deri altında aşırı kanlanma, morarma ve çürüme olmamalı.
• Göğüs kafesinde yapışmalar, su toplanması ve inci tanesi gibi oluşumlar bulunmamalı.
• Etlerde ve et yağında bazen sarı renk bulunabilir. Bu sarı renk 24 saat bekletildiğinde tamamen kaybolmamışsa veya azalmamışsa etler tüketilmeden mutlaka veteriner hekime danışılmalı.
• Karaciğer ve akciğerler normal görünüm ve kıvamda olmalı. Üzerlerinde su keseleri, apse ve benzeri şişlikler olmamalı.
• Bu organlarda parazit ve kurtçuklar varsa tüketilmeden kedi ve köpeklerin ulaşamayacağı derinlikte bir çukura gömülmeli.
• Etlerde iltihap, yara ve mantarımsı üremeler olmamalı.
• Etlerin üzerinde veya kesintide pirinç tanesi görünümünde hareketsiz cisimcikler varsa tüketilmemeli ve veteriner hekime danışılmalı.
• Etler dış ortamda 5-6 saat bekletildikten sonra dolaba konulmalıdır.
• Gübre, kan ve yenmeyen iç organlar gibi atıklarla çevre kirletilmemeli, atıklar mümkünse derin çukurlara gömülmeli ya da sızdırmaz torbalarda genel çöp toplama merkezlerine bırakılmalıdır.
KESİM
Kurbanlık hayvanın kesilmesi işi, işin ehli ve sertifikalı kişiler veya kasaplar tarafından yapılmalıdır. Ehil olmayan kişiler tarafından yapılacak kesimlerde istenmeyen kaza ve ciddi yaralanmalar olabilmektedir.
KURBAN KESİLDİKTEN SONRA
Sağlıklı bir dananın vücut ısısı 39 derece civarındayken küçükbaş hayvanlarda ısı 40 dereceyi bulabilir. Yeni kesilmiş kurban etleri de bu sebeple yüksek ısıdadır. Hayvanın vücut ısısını oda sıcaklığı derecesine getirene kadar mutlaka güneş görmeyen ve hava alan bir yerde 5-6 saat bekletilmelidir. Hava almadan, üzeri kapatılarak ya da poşetlenerek bekletilen kurban etlerinde ısıdan ötürü yeşermeler ve bozulmalar başlar. Kesinlikle kurban etleri oda sıcaklığına gelmeden buzdolabına kaldırılmamalıdır. Sakatatların etlerle temas etmemesine dikkat edilmelidir. Bakteri üremesini hızlandırabileceğinden ötürü bozulmalara sebebiyet verir.
KURBAN ETİ NASIL SAKLANIR?
Kurban etinin dayanma süresi buzdolabı koşullarına göre 3-4 gündür. Kıyma olarak çekildiyse 2 günü geçirmemek gerekir. Kıyma gibi etlerde işlem sırasında mikroorganizmalarla temas gerçekleşir. Bu sebeple bozulma hızlanır. Uzun süre saklanacak etler -18 derece dondurucuda dondurucunun performansına göre 4-6 ay saklanabilir. Dondurucusu olmayanlar buzlukta -2 derecede 2-3 hafta etlerini saklayabilirler. Kurban etinin dayanma süresi kesim kalitesi ve parçaların büyüklüğüne göre değişebilir.
Dondurulmuş kurban etini çözdürmeyi yine buzdolabı içerisinde yapmalısınız. Bir gece öncesinden dondurucudan dolaba aktardığınız etler sağlıklı bir şeklide çözülür ve ani ısı değişimine azami mahsur kaldıkları için yumuşaklıklarını korur. Kurban etleri, parçalar halinde temiz kaplara konulmalı ve önce güneş görmeyen serin bir yerde (14 C’nin altında) hava alması sağlanarak (5-6 saati geçmemeli) bekletilmelidir. Daha sonra buzdolabına kaldırılmalıdır. Kurbanlık etler henüz kesim sıcaklığında iken buzdolabına poşet içinde veya hava almayacak bir durumda büyük parçalar halinde üst üste konulursa, iç kısımları soğumadığı için çok kısa sürede (2 gün) bozulma ve kokuşma, hatta yeşillenme görülür. Böyle kısımlar kesinlikle tüketilmemeli, atılmalıdır.
