Sarıyer'i bekleyen tehlike

GÜROL BAĞCI / SARIYER MANŞET GAZETESİ

2003 yılından bu güne kadar dünya ve ülkemiz spor basınında devamlı dile getirilen, ancak kulüplerimiz tarafından çokta fazla ilgi görmeyen ve içinde bulunduğu açmazlardan dolayı bu kriterleri hayata geçirmek adına radikal kararları alamayan kulüpleri 2012-2013 sezonunda çok acı bir reçete bekliyor. Söz konusu kulüplerden bir tanesi de Sarıyer Spor Kulübüdür.

“FİNANSAL FAİR PLAY “ olarak adlandırılan UEFA Kriterleri bu kriterler nelerdir? Neyi amaçlıyor? Sarıyer’e neler getirecek neler götürecek?

Sarıyer’i bekleyen tehlike
“A”, “B” ve “C” derece kriterleri olarak sınıflandırılan bu kriterlerin öncelikle “A” derece kriterlerini kademeli olarak uygulanacak cezalara rağmen gerçekleştirmeyen kulüpler 2012-2013 sezonunda profesyonel liglerde oynayabilme vizesi alamayacak ve amatör liglere düşürülecek. Bu yönden baktığımız da önümüzdeki sezon Sarıyer Spor Kulübü’nü tehlikeli bir süreç bekliyor.

Sarıyer Spor Kulübünde bu kriterlerle ilgili olarak çalışmalar muhakkak yürütülüyordur. Ancak önümüzde sadece bir sezon kaldı. Sarıyer 2011-2012 sezonunda özellikle “A” derece kriterlerini hayata geçirebilmek adına son bir yılı iyi değerlendirmesi gerekiyor.  Eğer amatör liglerde oynamayı düşünmüyorsa bu seneyi çok akılcı kullanmak zorunda olduğu bir gerçek.  

Sarıyer’de tüzük değişmedi
10 yıldır bu kriterler Süper Lig takımları için uygulanıyor ve birçok süper lig kulübü bu şartları yerine getirmek suretiyle UEFA Lisansı almaya hak kazandı. UEFA direktifiyle TFF’den tüm kulüplere UEFA Kriterlerine göre tüzük tadilatı yapılması yönünde yazılar gitti. Sarıyer spor Kulübüne de böyle bir yazı gelmiştir.  Ancak bugüne kadar son üç başkan döneminde tüzük tadilatı konuşuluyor olsa da bir türlü bu gerçekleşmedi.

Sarıyer’de mali disiplin yok!
Yapılan Genel Kurullarda kulübün mali durumunu gösteren mali tablolar yasalara aykırı olarak Genel Kurul üyelerine verilmemektedir. İbrahim Bozan’ın 2.4 milyon TL olarak devrettiği borç, Mehmet Akdağ tarafından 2.8 milyon TL olarak ifade edildi. Bu da mali disiplinin olmadığını gösteriyor. Mali disiplin olmuş olsaydı dönem sonu ve dönem başı borçlar arasında 400bin TL’lik fark olmazdı. Mehmet Akdağ’ın 2 hafta önceki kongrede açıkladığı 2.9 milyon TL borcun alınması gereken radikal önlem ve mali disiplinle bir yıl içerisinde kapanması oldukça zor görünüyor.  Ayrıca gelen başkanlar kendinden önceki dönemleri yokmuş gibi düşünüp sadece kendi görev yaptıkları döneme ait giderleri ve borçları Genel Kurula sunmaktadırlar. Bu da derneklerin ilkesine ters düşmektedir. Örneğin  Bozan döneminde 2 yıllık sözleşme yapılıp borçlarınla futbolculara ait borçları sayın Akdağ geçmiş dönem borçları olarak nitelendirmektedir.  Bu devamlılık ve dönemsellik ilkelerine tezat bir durum olarak görülüyor.

Bu kriterler nedir ve neden gerek duyuldu
UEFA Başkanı M. Platini; Rus ve Arap dolar milyarderi işadamlarının borçlarını ödeyecek durumda olan kulüpleri satın alarak borçlarını ödeyip, flaş transferlerle şuursuzca para harcamaları kendi liglerindeki diğer takımlara karşı bir nevi haksız rekabet ortamı oluşmasına neden olmuştu. Telaffuz edilen korkunç rakamların dünya futbolunda etik olmayan olumsuz etkilerini gidermek için finansal disiplin getirmek gerektiğini tespit etmişti.

2003 yılında UEFA tarafından FİFA ve lokal lig federasyonlarına gönderilen, kısaca “FİNANSAL FAİR PLAY” olarak adlandırılan bu UEFA kriterleri 2012-2013 sezonundan itibaren tüm dünyada uygulanmaya başlayacak. 

UEFA 2012 kriterleri tamamen finansal problemler üstüne kurulmuş  Aslında UEFA'nın daha önceden tüm alanlarda geniş kapsamlı olarak uygulamaya soktuğu UEFA Kriterleri vardı, ama son yıllarda futbol dışı fonların futbol içine girerek takımların arasındaki dengesizliği iyice arttırması UEFA Kriterlerinin finansal kısmının daha da sıkılaştırılmasına sebep oldu. Hatırlanacağı gibi, 2000 yılında mükemmel bir kadrosu olan Fiorentina aşırı borçlanmış, hiçbir borcunu ödeyemez olmuş ve iflasını açıklamıştı  İtalya Futbol Federasyonu'da buna karşılık takımı kayyuma bağlamış ve takımı Serie C'ye göndermişti. Bu karar tamamen UEFA Kriterleri dahilindeydi.

UEFA kriterleri
Kriterler A-C aralığında derecelendirilmiş durumda. ''A'' derecesi mutlaka uyulması gereken kriterler olup; ''C'' derecesi kriterler, mümkün olduğunca uyulması gereken kriterleri ifade ediyor. Finansal kriterler, belirlenmiş bir zaman dilimi içinde kademeli olarak uygulamaya alınmıştı.

Federasyonlar, ulusal lisans sisteminin ülke hukukuna uyumlu olarak hazırlanması, esneklik tanınacak kriterlerin saptanması, disiplin kuralları ve yaptırımların belirlenmesini 2004'e kadar tamamlamış olmaları gerekiyordu. Yine buna bağlı olarak bağımsız muhasebe ve denetim elemanlarının etkinleştirilmesi vb. konularda görevlerini yerine getirmiş olmaları kararı verilmişti.

A) Zorunlu: Herhangi bir A kriterini yerine getirmeyen lisans adayı lisans alamaz ve UEFA kulüp müsabakalarına katılamaz. Biz her ne kadar Avrupa’da ülkemiz temsil edecek değilsekte bu kriterler profesyonel alt ligler içinde uygulanacak.

(B) Zorunlu: Herhangi bir B kriterini yerine getiremeyen lisans adayı, lisans verence belirlenen yaptırımlara tabi olacak, ancak yine de lisans alarak UEFA kulüp müsabakalarına katılabilecektir.

(C) En iyi uygulama tavsiyesi: En iyi uygulama diye adlandırılan C kriteri ise, yerine getirilmediği takdirde herhangi bir yaptırımı gerekli kılmayan ve lisans verilmesine engel teşkil etmeyen kriterdir. Ancak bazı C kriterleri ileride zorunlu kriterler haline getirilebilir.

UEFA kriterlerini genel olarak beş başlık altında toplayabiliriz. Bunlar: Sportif kriterler, Altyapı kriterleri, personele ilişkin kriterler ve en önemlisi MALİ

KRİTERLER .
Kulüpler lisans alabilmek için muhasebelerini Maliye Bakanlığı tarafından yayınlanan, "Tek Düzen Muhasebe Uygulama Genel Tebliği" hükümlerine uygun olarak tutacaklar, mali tablolarını hazırlayacaklar diğer kulüp, teknik kadro ve futbolculara borcu olmadığını ispat eden belgeyi ilgili federasyonlara göndereceklerdir.

Kısaca UEFA 2012-2013 sezonu öncesinde son 3 yılı baz almak suretiyle kulüplerin;
- İlgili futbol Federasyonlarına,
- Vergi Dairesi, SGK gibi resmi Kurumlarına,
- İdari, Teknik ve sporcu kadrolarına,
- Futbolcu transferlerinden dolayı diğer kulüplere
- Kulüp başkanlarına
Borçlu olmasını istemiyor.

UEFA 2012-2013 sezonundan itibaren Kulüplere bağımsız Mali Denetim belgesine haiz mali müşavirler istihdam etmeyi zorunlu kılmıştır.
Kulüplerin Transfer giderleri gelirlerinin %70’ini geçemeyecektir. Kulüplerin cari yıl borçları gelirlerinin %100 kadar olamayacaktır. Kulüpler artık Kulüp başkanları tarafından fonlanamayacak. Cari dönem içerisinde başkanlar tarafından kulübe aktarılan fonlar sezon sonunda mutlaka iade olunacaktır.
Peki UEFA kriterlerine uygun yapılanmasını gerçekleştirememiş kulüpler, federasyondan kulüp lisansı alamayacakları için, sportif performans sergileseler bile Şampiyonlar Ligi ve UEFA Avrupa Ligi mücadelelerine katılamazlar.

Bunun dışında yine lokal federasyonlar bu kriterlere uyum sağlamamış kulüplere aşağıdaki yaptırımları uygulama hakkına sahiptirler

a)İhtar; Tüm kriterlerin birinci kez ihlali halinde uygulanır
b)Para cezası; İhlalin ihtardan sonra tekrarında uygulanır
c)Yeni futbolcu alımının yasaklanması; Kulüplerin futbolcu, teknik kadro, federasyona olan borçlarının kapatılmaması veya FIFA - UEFA tarafından verilen karalara uygun işlemlerini yerine getirmemesi halinde uygulanır
d)Puan indirimi; Para cezasına rağmen tekrarı halinde cari veya sezon puanlarından indirim şeklinde uygulanır
e)Futbolcuya lisans verilmemesi veya geri alınması; Puan indirimine tekrarı halinde uygulanır
f)Küme düşürme; Puan indirimine rağmen tekrarı halinde uygulanır
g) Tescil iptali; Küme düşürmeye rağmen tekrarı veya hukuki kriterlerin 17  maddesinde yazılı hususların ortaya çıkması halinde uygulanır